Vay sahtekarlar vay: Kıyma, sucuk, bal, köfte… Bu markaları evinize sokmayın

Güncellenen taklit ve tağşiş listesi, en güvendiğimiz markaların bile sağlığımızla nasıl oynadığını, paramızı nasıl çaldığını gözler önüne serdi. Fıstıklı diye yediğimiz baklavadan gıda boyası, şifa niyetine aldığımız baldan glikoz şurubu, sızma zeytinyağından kanola yağı, dana kıymadan kanatlı eti ve sakatat çıktı. İşte Türkiye’nin dört bir yanından, sağlığımızı hiçe sayan firmaların ve pes dedirten hilelerin tam listesi…

Vatandaşın temel gıda ürünlerinde maruz kaldığı sahtekârlık, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın son denetim raporuyla bir kez daha belgelendi. Artan gıda fiyatları ve düşen alım gücünü fırsat bilen bazı üreticilerin, maliyeti düşürmek adına insan sağlığını tehlikeye atan akılalmaz yöntemlere başvurduğu ortaya çıktı. Kırmızı etten süt ürünlerine, zeytinyağından bala, çaydan baklavaya kadar onlarca üründe yapılan hileler, “pes artık” dedirtti.

Bakanlığın resmi internet sitesinde kamuoyu ile paylaşılan liste, sadece bir ifşa belgesi değil, aynı zamanda tüketiciler için bir uyarı ve rehber niteliği taşıyor.

Tatlı Diye Yediğimiz Zehir: Fıstık Yerine Gıda Boyası, Bal Yerine Şurup!

Listede en çok dikkat çeken ve hayal kırıklığı yaratan ürünlerin başında, kültürümüzün vazgeçilmezi baklava geldi. Özellikle bayramların ve özel günlerin baş tacı olan bu tatlının maliyetini düşürmek için başvurulan hile, vicdanları yaraladı.

Ankara’da faaliyet gösteren Hacıoğlu Baklava’nın “Fıstıklı Special Baklava” ve yine Ankara’daki Gaziantepli Meşhur Baklavacı Muhsin Usta’nın “Fıstıklı Sarı Burma” ürünlerinde, pahalı Antep fıstığı yerine gıda boyası (Tartrazin vb.) kullanıldığı tespit edildi. Uzmanlar, bu tür sentetik boyaların özellikle çocuklarda hiperaktiviteye ve alerjik reaksiyonlara neden olabileceği konusunda uyarıyor.

Şifa kaynağı olarak evlerimize giren balda da durum farksız. İstanbul, Ankara ve Konya’da birçok firmanın süzme çiçek balında taklit ve tağşiş, yani bala glikoz şurubu gibi daha ucuz tatlandırıcılar karıştırıldığı belirlendi.

‘Sızma’ Diye Satılan Sahtekârlık: Zeytinyağına Pamuk ve Kanola Yağı Karıştırıyorlar!

“Altın sıvı” olarak bilinen ve Akdeniz diyetinin temeli olan zeytinyağındaki hileler de listenin en can sıkıcı bölümlerinden birini oluşturdu. Özellikle Aydın ve İzmir gibi zeytinyağının anavatanı sayılan şehirlerdeki bazı firmaların, naturel sızma zeytinyağı adı altında daha ucuz ve kalitesiz tohum yağları (ayçiçek, pamuk, kanola) sattığı tespit edildi. Bu durum, hem tüketicinin cebine hem de sağlığına doğrudan bir saldırı anlamına geliyor. Kalp ve damar sağlığı için zeytinyağı tüketen bir vatandaş, farkında olmadan trans yağ riski taşıyan kalitesiz yağları vücuduna almış oluyor.

Dana Diye Sakatat, Kıyma Diye Kanatlı Eti Yediriyorlar!

Et ve et ürünlerindeki hileler ise mide bulandıran cinsten. Kırmızı et fiyatlarındaki fahiş artışı fırsata çeviren bazı kasap, restoran ve üreticilerin, dana kıyma ve köfteye maliyeti çok daha düşük olan kanatlı eti ve sakatat (kalp, taşlık) karıştırdığı ortaya çıktı. İstanbul’da bir markanın piliç sucuğunda ise gıda sanayinin artığı olarak kabul edilen ve besin değeri çok düşük olan “mekanik ayrılmış kanatlı eti” kullanıldığı belirlendi. Bu hile, sadece tüketiciyi aldatmakla kalmıyor, aynı zamanda farklı et türlerine alerjisi olan bireyler için ciddi sağlık riskleri oluşturuyor.

Peynirde Nişasta, Tereyağında Bitkisel Yağ!

Kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi süt ürünleri de sahtekârlıktan nasibini aldı. Ankara, Hatay ve Konya’daki denetimlerde, özellikle eritme peyniri ve teleme gibi ürünlere kıvam artırmak ve maliyeti düşürmek için bitkisel yağ ve nişasta katıldığı saptandı. Tereyağı adı altında satılan birçok üründe ise süt yağı harici yağlar tespit edildi. Hatta bir markanın tereyağında, etiketinde belirtilmesine rağmen koyun sütü bulunmadığı belirlendi.

Uzmanlar Uyarıyor: Tüketici Ne Yapmalı?

Gıda Mühendisi Ayşe Yılmaz, tablonun endişe verici olduğunu belirtiyor:

“Bu hilelerin temel nedeni, artan maliyetler karşısında kâr marjını koruma içgüdüsü. Ancak bu, kabul edilemez bir halk sağlığı tehdididir. Gıda boyaları alerjileri tetikleyebilir, tağşişli yağlar kalp sağlığını bozabilir, farklı etlerin karıştırılması gıda güvenliği riskleri yaratır. Tüketici olarak uyanık olmak zorundayız. Fiyatı, piyasa ortalamasının anormal derecede altında olan ürünlere şüpheyle yaklaşmalıyız. Etiketi, üretim izin belgesi olmayan, ambalajsız ürünlerden kesinlikle uzak durmalıyız. Bakanlığın bu listeleri çok değerli, alışveriş yapmadan önce mutlaka göz atmalıyız.”

Tüketicinin alabileceği önlemler:

Fiyat Alarmı: Bir ürünün fiyatı, benzerlerinin çok altındaysa şüphelenin.

Etiket Okuma: Ürünün içeriğini, üretim ve son kullanma tarihlerini, bakanlık onay numarasını kontrol edin.

Güvenilir Satıcı: Mümkünse bildiğiniz, güvendiğiniz ve denetlenen yerlerden alışveriş yapın.

Şikâyet Hattı: Şüphelendiğiniz bir durumu ALO 174 Gıda Hattı’na bildirmekten çekinmeyin.

Bakanlık Listesi: Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayımladığı taklit ve tağşiş listelerini düzenli olarak kontrol edin.

İşte Bakanlığın Açıkladığı Marka Marka Hileli Gıda Listesi

Baharat ve Bal

İstanbul/ Hasırcılar Baharat – Kekik → Yabancı madde tespiti

Sakarya/ Ekim Baharat – Tatlı Toz Kırmızı Biber → Domates tespiti

İstanbul/ Merbal – Süzme Çiçek Bal → Taklit/tağşiş

İstanbul/ Canpetek – Süzme Çiçek Bal → Taklit/tağşiş

Ankara/ Saf Natural Bal – Süzme Çiçek Bal (Bingöl Yöresi) → Taklit/tağşiş

Ankara/ Saf Doğadan Bitlis – Süzme Çiçek Bal → Taklit/tağşiş

Konya/ Doğasan İnş. Reklamcılık – Süzme Çiçek Bal → Taklit/tağşiş

Yağ ve Çay

Aydın/ Nova Olive – Ayçiçek Yağı → Başka tohum yağı karıştırılması

Aydın/ Vakfibirik – Naturel Sızma Zeytinyağı → Tohum yağı karıştırılması

İzmir/ Çalıkuşu – Naturel Sızma Zeytinyağı → Tohum yağı karıştırılması

İzmir/ Güclü – Naturel Sızma Zeytinyağı → Daha düşük kaliteli zeytinyağı karıştırılması

İzmir/ Naturel Akdeniz – Sızma Zeytinyağı → Tohum yağı karıştırılması

Rize/ Özen Çay – Gold Rize Çayı → Gıda boyası tespiti

Et ve Et Ürünleri

İstanbul/ Altınayet – Dilimli Piliç Sucuk → Mekanik ayrılmış kanatlı eti

Kütahya/ Tekir Ova – İşlem görmüş sucuk → Kanatlı eti tespiti

Ankara/ Özden Hatun – Dana Kıyma → Kanatlı eti tespiti

Antalya/ İsmet Kahraman – Dana Kıyma → Kanatlı eti tespiti

Antalya/ Ramazan Gökmen – Köfte → Sakatat (kalp, taşlık) tespiti

Antalya/ Mustafa Kılcı – Hazırlanmış Kırmızı Et Karışımı → Kanatlı eti tespiti

Kocaeli/ Ahmet Gündoğdu – Lahmacun Harcı → Kanatlı eti tespiti

Süt ve Süt Ürünleri

Ankara/ MM Çiftlik – Tereyağı → Koyun sütü tespit edilemedi

Ankara/ Kafkas Çiftliği – Eritme Peynir → Bitkisel yağ

Hatay/ Gümüş Süt – Eritme Peynir → Nişasta

Konya/ Yekta Süt – Eritme Peynir → Bitkisel yağ, nişasta

Konya/ Safir – Eritme Peynir → Bitkisel yağ, nişasta

Konya/ Ada Süt – Eritme Peynir → Bitkisel yağ, nişasta

Konya/ Yekta Süt – Teleme → Bitkisel yağ, nişasta

Konya/ Tarım Dünyası – Eritme Peynir → Bitkisel yağ, nişasta

Tatlı ve Pastacılık

Ankara/ Hacıoğlu Baklava – Fıstıklı Special Baklava → Gıda boyası tespiti

Ankara/ Gaziantepli Meşhur Baklavacı – Fıstıklı Sarı Burma → Gıda boyası tespiti

İstanbul/ Acun – Tereyağı → Süt yağı harici yağ tespiti

Konya/ Doğasan markalı ürünler

Tuzsuz Tereyağı → Yağ oranı düşük, bitkisel yağ tespiti

Acı Soslu Tulum Peyniri → Bitkisel yağ

Anasonlu Tulum Peyniri → Bitkisel yağ, nişasta

Süzme Yoğurt → Bitkisel yağ

Yaprak Tulum Peyniri → Bitkisel yağ, nişasta

KAYNAK SOURCE: Tarım ve Orman Bakanlığı