Staj ve çıraklık mağdurlarına müjde! Emeklilik kapısı torba yasayla aralanıyor!

Peki, bu düzenleme tam olarak ne anlama geliyor? Kimler, nasıl faydalanacak? Kadın çalışanlar için neden çifte avantaj sunuyor? İşte tüm yönleriyle staj ve çıraklık sigortasında beklenen tarihi devrim.

Yılların Mağduriyeti: Staj Sigortası Neden Emeklilikten Sayılmıyordu?

Sorunun temelini anlamak için mevcut sisteme bakmak gerekiyor. Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi, sigorta kollarını “kısa vadeli” ve “uzun vadeli” olarak ikiye ayırır.

Kısa Vadeli Sigorta Kolları: Staj ve çıraklık dönemlerinde yapılan sigorta bu kapsama girer. Çalışanın sadece iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı korunmasını sağlar.

Uzun Vadeli Sigorta Kolları: Emekliliği doğrudan etkileyen malullük, yaşlılık ve ölüm (MYÖ) sigortalarını içerir. Normal bir çalışanın maaşından kesilen primler bu kola ödenir.

İşte bu ayrım nedeniyle, bir çalışanın 16-17 yaşında yaptığı staj veya çıraklık döneminde adına yatan primler, emeklilik için gereken prim gün sayısına eklenmediği gibi, sigorta başlangıç tarihi olarak da kabul edilmiyordu. Bu durum, “Adıma ilk prim o gün yattı ama SGK başlangıcım sayılmadı” diyen milyonlarca kişilik bir mağdur kitlesi yarattı.

Gözler Torba Yasada: Beklenen Düzenleme Ne Getirecek?

Gündemdeki torba yasa ile bu adaletsizliğin giderilmesi hedefleniyor. Yapılması planlanan düzenlemenin merkezinde devrim niteliğinde bir değişiklik var: Staj veya çıraklık sigortasının yapıldığı tarihin, uzun vadeli sigorta kolları için başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi.

Sosyal Güvenlik Uzmanı Ahmet Yılmaz, düzenlemenin önemini şu sözlerle vurguluyor:

“Bu, teknik bir detaydan çok daha fazlası; bu bir hakkaniyet meselesidir. Vatandaş, devletin bilgisi dahilinde ilk kez çalışma hayatına atıldığı ve adına bir sicil numarası oluşturulduğu günü, sigorta başlangıcı olarak görmek istiyor. Düzenleme, stajda geçen günleri prim gün sayısına eklemeyecek olsa bile, sadece başlangıç tarihini öne çekmesi bile EYT gibi kritik bir düzenlemeden faydalanmak için yeterli olabilir. Bu, oyunun kurallarını değiştiren bir adımdır.”

Kimler, Nasıl Faydalanacak? İşte Avantaj Sağlanacak Gruplar

Yeni yasanın yürürlüğe girmesi durumunda, pek çok farklı grup için yeni haklar doğacak:

EYT Kapsamına Girebilecekler:

EYT yasası, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta başlangıcı olanları kapsıyordu. Eğer bir kişinin stajı 1998 yılında yapılmış ancak ilk tam zamanlı işe girişi 2000 yılında gerçekleşmişse, bu kişi mevcut durumda EYT’li sayılmıyor. Yeni düzenleme ile sigorta başlangıcı 1998’e çekileceği için, bu kişi doğrudan EYT kapsamına girerek emeklilik hakkı kazanabilecek.

Kadınlar İçin Çifte Avantaj: Doğum Borçlanması Kilidi Açılıyor!

Düzenlemenin en büyük avantajlarından birini kadın çalışanlar yaşayacak. Mevcut yasaya göre, kadınlar sadece sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptıkları doğumlar için borçlanma yapabiliyor. Staj başlangıcının resmi başlangıç sayılması bu kuralı değiştirecek.

Örnek: 1997’de lise stajı yapan, 1998’de ilk çocuğunu doğuran ve 2000 yılında tam zamanlı işe başlayan bir kadın düşünelim. Mevcut durumda, işe başlangıcı 2000 yılı sayıldığı için 1998’deki doğumu için borçlanma yapamaz. Yeni düzenleme ile sigorta başlangıcı 1997’ye çekileceği için, 1998’deki doğumu borçlanma kapsamına girecek ve bu sayede 720 güne kadar prim kazanarak emekliliğini öne çekebilecek.

Emeklilik Yaşını Düşürebilecek Olanlar:

Sigorta başlangıç tarihi ne kadar geriye giderse, emeklilik için gereken yaş ve prim günü şartları da o kadar lehe dönmektedir. Bu düzenleme, emeklilik yaşını 1-2 yıl daha erken bir tarihe çekmek isteyen on binlerce kişi için de kritik bir öneme sahip.

Süreç Nasıl İşleyecek ve Ne Zaman Yasalaşması Bekleniyor?

Milyonların umutla beklediği bu düzenlemenin yasalaşma süreci birkaç adımdan oluşuyor:

Torba Yasaya Eklenmesi: Öncelikle, hazırlanan maddenin ilgili komisyonlardan geçerek Meclis’e sunulacak torba yasa teklifine eklenmesi gerekiyor.

TBMM Genel Kurul Onayı: Teklif, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda oylanarak kabul edilecek.

Cumhurbaşkanı Onayı ve Resmi Gazete: Meclis’ten geçen yasa, Cumhurbaşkanı’nın onayının ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek.

KAYNAK SOURCE: Hurriyet.com.tr